Kidba
Pen

biblioteca-trun.ch

Historia dalla "Biblioteca Trun"

Tista Murk Tista Murk (1915-1992)
Pionier da radio e televisiun e conuschent poet rumantsch.

Tenor sur Paul Casanova, da 1978 -1989 plevon a Trun, deriva igl impuls per ereger ina biblioteca a Trun da Tista Murk. In referat, tenius da Tista Murk, ils 7 da matg 1982 en la claustra a Mustér ha inspirau el fermamamein. Sin viadi da retuorn han el e dr. Pius Tomaschett, ch´era treis meins avon daventaus president dil Cussegl da scola da Trun, discutau l´idea d´ereger ina biblioteca per las scolas communalas. Lezza sera eran els vegni tier la conclusiun: "Muort munconza da plaz (gia lu!), stuein nus refierer quei giavisch sin pli tard."

Il fiug envidaus da Tista Murk cul plaids: "Ina beinendrizzada biblioteca anfla adina e dapertut bien esit", ei buca stez. Anzi, el ha mo miez onn pli tard entschiet ad arder pir che mai. En ina sesida d´informaziun pil colloqui da scolasts ha Tista Murk saviu perschuader ils presents taluisa, ch´ins ha fundau cuort suenter ina cumissiun da biblioteca. En quella eran representai: la suprastonza communala, il cussegl da scola, ils scolasts e l´uniun da giuventetgna, mintgamai cun in delegau.

Nunspitgadamein era il problem dil plaz sesligiaus. Muort la digren dil diember da scolars ei ina stanza da scola vegnida libra. Quella ei vegnida dessignada e messa a disposiziun dalla suprastonza communala (pres. Valentin Vincenz) sco niev local da biblioteca.

Ina impurtonta premissa pil reussir dil "project biblioteca" era pia scaffida. In´autra, buca meins impurtonta, la finanziaziun, ha grazia ad ina ventireivla coincidenza medemamein lubiu ina buna partenza sin quei sectur: La Nova Societad Helvetica dil marcau da Schaffusa haveva fatg amogna a dr. Bernard Cathomas, secretari dalla LR, la summa da 15´000.-- frs per in´ovra cuzzonta pil manteniment dil lungatg romontsch. Sin cussegl da Tista Murk (puspei el!) ei nossa biblioteca daventada "gudidra" da quei regal pecuniar.

Il crap ei pia vegnius en rocla. Ferton che Tista Murk (tgei optimist!) empustava gia a Berna cudischs, targeva en offertas pil mobiliar e planisava la fiasta d´avertura, haveva sur Paul Casanova da rumper il tgau pervia dallas finanzas. Puspei ha el astgau retscheiver bunas novas dil secretari dalla LR: Era ils marcaus da s. Gagl e Winterthur eran sedecidi da sustener nies project. Daners eran pia empermess, denton sesanflava aunc gnanc in rap en cassa dalla biblioteca vegnenta. Tuttina han ins surdau ils 23 da november las lavurs da pictur e scrinari a firmas indigenas, empustau il mobiliar da biblioteca ed ils cudischs d´emprest.

All´entschatta december havevan ils mistergners terminau lur lavurs ed il di da Sontgaclau ein il mobiliar ed ils cudischs dalla biblioteca populara arrivai. Strusch eran las crunas da cudischs installadas, ha Tista Murk entschiet a purtar plunas da cudischs (per part gia classificai e signai) ord sia biblioteca privata viers la casa da scola. Quei eran rodund 1000 cudischs ch´el leva metter a disposiziun al diever general.

Ensemen culs cudischs dalla biblioteca populara svizra e dad autras instituziuns publicas e da privats spitgavan ussa ca. 3000 cudischs da vegnir empristai e legi.

Il survetsch da biblioteca ed il preparar ils cudischs per igl emprest ha l´Uniun da mummas e dunnas surpriu. L´organisaziun dall´avertura dalla biblioteca - en fuorma d´ina sera folcloristica cun tut las uniuns culturalas dalla vischnaunca - era els mauns dalla Uniun da giuventetgna. In grond diember da vischinas e vischins da Trun haveva pia demussau spért da solidaritad e surventscheivladad viers ina ovra da muntada communala.

Sper la tgina da nossa biblioteca - per aschidadir en funcziun da spindrera - stattan denton ils treis numnai all´entschatta da questa survesta: Tista Murk, il cumpetent cussegliader e nunstunclenteivel gidonter, sur Paul Casanova, il zun engaschau emprem president dalla cumissiun da biblioteca e dr. Pius Tomaschett, il coniniziant e president dil gremi purtader dalla biblioteca.

Ord "La vitrina", annada 1 nr. 1 november 1998
da Albert Decurtins

Bauns da leger

La Biblioteca Trun porscha naven dil matg tochen igl october bauns da leger a Trun silla Senda d’art e Carmanera, a Schlans Davaruns, a Cumpadials silla plazza da giugs, a Rabius silla plazza da giugs. Il team dallas bibliotecaras giavischa bien divertiment cun la lectura da differents cudischs per pign e grond.